BOST ERREINUAK

6.BOST ERREINUAK

 

IZAKI BIZIDUNEN SAILKAPENA

5.IZAKI BIZIDUNEN SAILKAPENA

TAXONOMIA:IIzaki bizidunak sailkatzeaz arduratzen den zientzia.

ESPEZIEA: Ezaugarri berak dituzten, elkarrekin gurutza daitezkeen eta ondorengo ugalkorrak uzten dituzten banakoen multzoa. 

NOMENKLATURA BINOMIALA: espezie bakoitza izendatzeko latinezko 2 hitz erabiltzen dira, lehena generoari dagokio eta bigarrena espezieari. 

Adib. Tyto alba           Tyto: generoa     alba: espeziea

  Panthera tigris (tigrea)

       Panthera leo (lehoia)


   Panthera pardus (lehoinabarra, leopardo)


  Acinonyx jubatus (gepardoa)

 

ZELULA EUKARIOTA

4.ZELULA EUKARIOTA

- Barne-antolaketa konplexuagoa dute.
- Handiagoak dira.
- Organismo zelulabakar zein zelulaniztunen osagai ere izan daitezke.
- 2 mota nagusiak: animalia- eta landare-zelulak
- Egitura nagusiak: 
      a) Nukleoa: honen barnean dago material genetikoa, DNA 
      b) Organuluak: zitoplasman dauden egiturak dira.

 

                                         ANIMAL CELL VS PLANT CELL



                                         

 

ZER DA ZELULA?

3.ZER DA ZELULA?



      Robert Hooke

ZELULA: izaki bizidun guztien osagai diren eta bizia duten egiturarik txikienak dira.

ZELULAREN OSAGAIAK

ZELULA PROKARIOTA

                                                                       Main differences between procaryotic-eucaryotic cells.

BIZI FUNTZIOAK

2.BIZI FUNTZIOAK

ELIKADURA-FUNTZIOA

Elikadura: materia eta energia lortzeko egiten dituzten prozesu guztien multzoa da.

Izaki bizidunen elikadura 2 motatakoa izan daiteke:

-Autotrofoa: ingurunetik hartutako gai inorganikoetatik (ura, gatz mineralak) abiatuta, gai dira beren gai organikoak ekoizteko. Adib. landareak, algak, zenbait bakterio.

    

        

-Heterotrofoa: ez dira gai beraien gai organikoak ekoizteko, beraz, dagoeneko landutako gai organikoak behar dituzte, esaterako, beste izaki bizidun batzuk edo haien hondakiak jango dituzte. Adib. animaliak, onddoak, bakterio asko.

    

 

  ERLAZIO-FUNTZIOA
Izaki bizidunak elkarren artean zein ingurunearekin harremanean daude.


UGALKETA FUNTZIOA

Ugalketa funtzioaren bidez, izaki bizidunek ondorengoak lortzen dituzte. Organismo batek edo gehiagok parte hartzen dute prozesu horretan.

2 ugalketa mota bereizten dira: asexuala eta sexu bidezkoa.